Archiwum Państwowe w Bydgoszczy - Konferencja Naukowa

Konferencja Naukowa

Na drodze do Niepodległości. Bydgoszcz w latach 1914-1920

Bydgoszcz, 20-21 stycznia 2020 r.

Konferencja Naukowa „Na drodze do Niepodległości. Bydgoszcz w latach 1914-1920” przygotowana jest w związku z przypadającą w 2020 roku 100. rocznicą powrotu Bydgoszczy do Macierzy po 148 latach zaboru pruskiego.      
Organizatorzy konferencji Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy i Miasto Bydgoszcz planują podjęcie problematyki oscylującej wokół dziejów Bydgoszcz i regionu od przełomu XIX i XX w. do 1920 roku.

Obrady będą odbywać się w ramach sześciu zagadnień:

1. Bydgoszcz i region pod zaborami           
Dzieje miasta i jego mieszkańców w latach zaboru pruskiego, rozwój przestrzenny, demograficzny
i gospodarczy miasta, kultura, oświata, życie codzienne. Bydgoszcz wielokulturowa: Niemcy, Polacy, Żydzi jako sąsiedzi, ich parafie i świątynie. Bydgoszcz jako stolica regencji, życie polityczne, prezydenci regencji
i burmistrzowie, wybory do sejmu pruskiego i parlamentu Rzeszy. Wybitni bydgoszczanie: Niemcy, Polacy, Żydzi.

2. Bydgoszcz i region w czasie I wojny światowej

Zmiany, jakie dokonały się w obliczu miasta i regionu w czasie Wielkiej Wojny, we wszystkich dziedzinach życia, także po względem społecznym i obyczajowym. Dzieje wojenne garnizonu bydgoskiego, lazarety
i szpitale wojskowe, obozy jenieckie dla jeńców rosyjskich. Polacy w armii niemieckiej. Przemysł, handel
i rzemiosło w warunkach wojennych. Życie codzienne bydgoszczan w sytuacji ekonomicznego kryzysu wojennego, przemiany obyczajowe i mentalnościowe, rola i pozycja społeczna kobiet. 

3. Bydgoszcz i region w dobie powstania wielkopolskiego 1918/1919

Polskie organizacje w Bydgoszczy w przededniu kapitulacji Niemiec, przygotowania do odzyskania niepodległości, tworzenie struktur przyszłego państwa polskiego. Bydgoszcz w momencie zakończenia wojny; zima 1918/1919
i „rewolucja listopadowa” w mieście. Sytuacja polityczna, działania władz miejskich i regencyjnych. Garnizon bydgoski po powrocie jednostek frontowych, organizacja i działalność Grenzschutzu. Powstanie Wielkopolskie
w regionie, bydgoszczanie uczestnicy walk powstańczych, konspiratorzy i działacze społeczni.

4. Bydgoszcz w oczekiwaniu na Niepodległość 1919 r.

Sytuacja w Bydgoszczy od podpisania rozejmu w Trewirze do powrotu Bydgoszczy w granice suwerennej Polski. Relacje polsko-niemieckie, przygotowania do przejęcia miasta przez władze polskie. Ewakuacja niemieckich urzędów i instytucji, dziedzictwa materialnego, w tym pomników czy zbiorów niemieckich towarzystw, m. in. Towarzystwa Historycznego dla Obwodu Nadnoteckiego, ewakuacja niemieckich jednostek wojskowych z garnizonu bydgoskiego, budowa polskiej administracji.

5. Powrót Bydgoszczy do Macierzy 1920 r.    

Wydarzenia stycznia 1920 roku, przejęcie Bydgoszczy przez władze polskie; kontrowersje związane z datą dzienną wydarzenia. Przejęcie garnizonu przez wojsko polskie, jego organizacja i historia jednostek w nim stacjonujących. Emigracja ludności niemieckiej i żydowskiej, imigracja i zmiany w strukturze ludnościowej mieszkańców, dzieje mniejszości rosyjskiej, emigrantów z Rosji Sowieckiej. Organizacja władz miejskich, życie polityczne w pierwszym roku niepodległości – partie i ugrupowania polskie i niemieckie. Polonizacja szkolnictwa i stosunków wyznaniowych, organizacja polskiego życia kulturalnego, teatr, prasa, życie codzienne.

6. Bydgoszcz i region (1914-1920 ) – pamięć i tożsamość

Upamiętnianie bydgoskich i regionalnych wydarzeń z epoki, polsko-niemieckie dziedzictwo kulturowe, mogiły poległych żołnierzy z czasów I wojny światowej i powstania wielkopolskiego, pomniki i tablice pamiątkowe, inne miejsca pamięci w mieście i w regionie. Relacje, pamiętniki i wspomnienia świadków, artykuły ówczesnej prasy.

Problematyka prezentowana na konferencji ma charakter interdyscyplinarny, dlatego do udziału w obradach zapraszamy zarówno historyków, jak i historyków sztuki i architektury, wychowania, socjologów,
kulturoznawców, literaturoznawców. Z uwagi na szeroki zakres tematyczny konferencji zapraszamy wszystkich miłośników historii, zajmujących się historią swojego miasta rodzinnego bądź badaniami genealogicznymi bydgoszczan do udziału w konferencji.

Rada Programowa Konferencji:

prof. dr hab. Albert S. Kotowski – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (przewodniczący)

prof. nadzw. dr hab. Zdzisław Biegański – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

prof. dr hab. Jarosław Kłaczkow – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

prof. nadzw. dr hab. Janusz Kutta – Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

dr hab. Łukasz M. Nadolski – Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy

dr hab. Marek Romaniuk – Archiwum Państwowe w Bydgoszczy

prof. nadzw. dr hab. Michał F. Woźniak, prof. UMK – Muzeum Okręgowe  im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Zyglewski – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Bydgoszczy

Sekretarze konferencji:                                                                   

dr Sławomir Łaniecki – Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego UKW

mgr Anna Nadolska – Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

Osoby zainteresowane wzięciem udziału w konferencji proszone są o kontakt z sekretarzem Anną Nadolską, kustoszem, kierownikiem Działu Historii Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, 
e-mail: konferencjabydgoszcz1920@muzeum.bydgoszcz.pl, tel. 52 58 59 995 (lub 52 58 59 983).

Więcej informacji na stronach internetowych: www.ukw.edu.pl i www.muzeum.bydgoszcz.pl

Patronat honorowy Prezydenta Bydgoszczy
Bydgoszcz jest wolna 1920

Organizatorzy:

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

Miasto Bydgoszcz

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego UKW

Partnerzy:

Miejski Ośrodek Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy

Bydgoski Park Przemysłowo-Technologiczny

Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy

Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Bydgoszczy

Senator RP Andrzej Kobiak

Program konferencji

Wydarzenie organizowane w ramach wernisażu wystawy: „Ku Wolności. Bydgoszcz 1914-1920”.

100 – lecie odzyskania niepodległości. Okolicznościowa publikacja

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy wpisało się w obchody jubileuszu 100 – lecia odzyskania niepodległości i powrotu Bydgoszczy do Rzeczpospolitej Polskiej. Najwłaściwszą formą było wydanie okolicznościowego albumu, który stał się również okazją do zaprezentowania bydgoszczanom wybranych archiwaliów dotyczących najnowszych dziejów miasta.     

Uprzejmie informujemy, że album ”Polska Bydgoszcz … w dokumencie archiwalnym 1918 – 1920” jest dostępny tyko w Archiwum. Po dokonaniu zapłaty może zostać odebrany osobiście w siedzibie przy ul. Dworcowej 65 lub wysłany pocztą na wskazany adres. Wpłatę za album ”Polska Bydgoszcz … w dokumencie archiwalnym 1918 – 1920” w kwocie 55,30 zł. należy dokonać na konto:
NBP 59 1010 1078 0007 1022 3100 0000,
natomiast wpłatę pokrywającą koszty przesyłki w kwocie: 18 zł.
NBP 12 1010 1078 0007 1022 3000 0000.

Prosimy o potwierdzenie dokonania wpłat na adres administracja@bydgoszcz.ap.gov.pl abyśmy mogli przesłać książkę.

Archiwalia rodzinne

W 2019 r. Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, w efekcie realizacji projektu ARN, pozyskało do zasobu pakiet dokumentów osobistych Jana Kwaska, pocztowca i znanego sportowca, także korespondenta Przeglądu Sportowego, dokumenty rodziny Stencel oraz . zbiór 12 fotografii rodzinnych dot. rodzin Ronowicz i Umerscy z Bydgoszczy.   6_825_0_0_379_16_825_0_0_379_1 6_825_0_0_380_36_825_0_0_380_3 6_825_0_0_379_26_825_0_0_379_2

Archiwa Rodzinne Niepodległej

24 IX br. w Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych odbyła się uroczysta promocja projektu Archiwa Rodzinne Niepodległej. Projekt ten realizuje również Archiwum Państwowe w Bydgoszczy. Serdecznie zapraszamy osoby posiadające archiwalia rodzinne do odwiedzenia naszej placówki codziennie w godzinach 800–1500, a 30 IX br. w godzinach 1200-1800 na specjalnie zorganizowane archiwalne warsztaty instruktażowe. Będziemy udzielać szczegółowych informacji praktycznych o sposobach zabezpieczania, opisywania archiwaliów oraz właściwych sposobach i warunkach przechowywania rodzinnych pamiątek, prowadzenia poszukiwań genealogicznych. W miarę możliwości przeprowadzane będą także drobne zabiegi konserwatorskie dokumentów przeznaczonych do skanowania. Zaprezentowany zostanie również  portal szukajwarchiwach. W ramach warsztatów organizujemy punkt konsultacyjny (dr hab. Marek Romaniuk tel. 52 33 95 405).

Liczymy na interesujące spotkania i rozmowy zwłaszcza z osobami zdecydowanymi na przekazanie oryginałów posiadanych dokumentów do naszej instytucji. Darczyńcy Archiwum Państwowego w Bydgoszczy otrzymają kopie cyfrowe darowanych archiwaliów.

Decyzją Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych 30 września ustanowiony będzie Dniem Archiwistów, w tym także archiwistów rodzinnych.

Więcej „Archiwa rodzinne niepodległej”

           

80. rocznica wybuchu II wojny światowej

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy uprzejmie informuje, że z okazji 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej przygotowało lekcje archiwalne dotyczące sytuacji w mieście w przededniu  wybuchu wojny.

Zainteresowanych prosimy o wcześniejszy kontakt telefoniczny (uzgodnienie daty i godziny lekcji):
dr hab. Marek Romaniuk, tel. 52 33 95 405.