Dr Anna Perlińska (1921 – 2005)
Już jako nauczycielka Szkoły Podstawowej Nr 1 w Bydgoszczy, usytuowanej przy ul. Dworcowej naprzeciw Archiwum Bydgoskiego, z zaciekawieniem obserwowała z okien szkoły – jak sama wspominała – gmach archiwalny. Myślała o pracy w Archiwum. Podjęła ją 1 I 1949 r.. Przez ponad 33 lata pracy zawodowej przeszła wszystkie szczeble kariery, od archiwisty do stanowiska dyrektora.
Zajmowała się wieloma dziedzinami działalności archiwalnej. Jednak bezwzględny prymat w Jej pracy zawodowej miało opracowanie zasobu. Za szczególnie interesujące uznała akta z okresu zaboru pruskiego. Opracowanych przez Nią zespołów archiwalnych jest wiele-większość akt urzędów pruskiej administracji państwowej ogólnej i samorządowej szczebla powiatowego, akt miast, m. in. Bydgoszczy. Wiele uwagi poświęciła także opracowaniu archiwów rodzinnych, m.in. archiwum rodzinne Sikorskich z Wielkich Chełmów.
Dr Anna Perlińska była świadkiem i uczestnikiem wielu wydarzeń historycznych w dziejach kraju i ukochanej Bydgoszczy. Głęboko tkwiła w Niej pamięć II wojny światowej. Z zainteresowaniem graniczącym z pietyzmem zajęła się porządkowaniem akt pookupacyjnych, zwłaszcza sądów i prokuratur, starostw powiatowych i zarządów miast. Nieoceniona okazała się Jej świetna znajomość języka niemieckiego. Doświadczenia w pracy nad archiwaliami doceniano i korzystano z nich, zapraszając dr A. Perlińską do udziału w pracach zespołów naukowo-badawczych powoływanych przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych.
Dr A. Perlińska przygotowała scenariusze wielu wystaw archiwalnych organizowanych w rocznicę ważnych wydarzeń historycznych, np. wybuchu II wojny światowej, powstań narodowych lub też prezentujących archiwalia jako źródła historyczne do dziejów miasta regionu.
Dr A. Perlińska była członkiem wielu organizacji i stowarzyszeń zawodowych, naukowych i społecznych. Od 1949 r. działała w bydgoskiego Kole Związku Bibliotekarzy i Archiwistów, od 1951 r. pełniła funkcję przewodniczącej sekcji archiwalnej. Od 1965 r. działała w Stowarzyszeniu Archiwistów Polskich, pełniąc funkcję prezesa nowo założonego Oddziału SAP w Bydgoszczy. W kadencji 1970-1973 zasiadała w Zarządzie Głównym SAP. Była wieloletnim członkiem i prezesem Oddziału Bydgoskiego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Aktywnie działała w Bydgoskim Towarzystwie Naukowym, pełniąc m.in. funkcję przewodniczącej Komisji Historii, członka Komisji Rewizyjnej i Sądu Koleżeńskiego. Przez wiele lat współpracowała, zarówno z Główną Komisją w Warszawie, jak i Okręgową Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich w Bydgoszczy. Lista gremiów i organizacji społecznych, które wspomagała swoją wiedzą i pracą jest długa.
Jednak bez cienia wątpliwości największą pasją życia dr A. Perlińskiej była praca zawodowa. Zawładnęła również częścią życia prywatnego. Przez pewien czas mieszkała nawet wraz z rodziną w budynku Archiwum. Przez wiele lat stanowiła o wizerunku i randze naszej instytucji. Z Archiwum Bydgoskim zawsze utożsamiała się i była z nim identyfikowana.
Kalendarium
- 11 XI 1921 – Anna Perlińska urodziła się Bydgoszczy. Jej rodzicami byli Feliks Sarnowski i Józefa z Dymińskich, reemigranci z Niemiec, którzy w 1920 osiedlili się w Bydgoszczy.
- do wybuchu II wojny światowej ukończyła I klasę licealną w Prywatnym Gimnazjum i Liceum Żeńskim im. Marii Curie – Skłodowskiej w Bydgoszczy.
- 20 VII 1945 – złożenie egzaminu dojrzałości.
- 1947/1948 – praca jako nauczycielka w Szkole Podstawowej nr 1 w Bydgoszczy.
- 1949 – ukończenie studiów historycznych na UMK w Toruniu.
- 1 I 1949 – podjęcie pracy jako asystent w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Bydgoszczy.
- 11 III 1964 – obrona rozprawy doktorskiej poświęconej działalności Komunistycznej Partii Polski w województwie pomorskim w latach 1920-1938, napisanej pod kierunkiem prof. dra W. Łukaszewicza z UMK w Toruniu.
- 28 XI 2005 – zgon w Bydgoszczy.
 |
Działalność Komunistycznej Partii Polski na terenie województwa pomorskiego w latach 1918-1939,
|
 |
Informator o grobach żołnierzy radzieckich w woj. bydgoskim. |
 |
Więzienie na Wałach Jagiellońskich. Szkice z lat 1939-1956,
|
 |
Ciężkie więzienie karne w Koronowie w latach 1939-1945,
|
 |